Bộ trưởng KH&CN nêu 5 nhóm giải pháp hỗ trợ chính quyền địa phương 2 cấp bằng công nghệ số

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, việc giao thêm nhiều nhiệm vụ cho cấp xã phải đi đôi với việc tăng cường các công cụ hỗ trợ, đặc biệt là ứng dụng công nghệ số và trí tuệ nhân tạo; đồng thời, đề xuất 5 nhóm giải pháp trọng tâm mà các địa phương cần triển khai nhằm bảo đảm vận hành hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Chiều 14/6, tại Hội nghị toàn quốc tập huấn chuyên đề về tổ chức và hoạt động của tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội ở cấp xã (mới), Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng đã trình bày chuyên đề về thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền về lĩnh vực khoa học công nghệ khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp; hướng dẫn sử dụng AI khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền.

Theo Bộ trưởng, Bộ KH&CN đã tiến hành rà soát hơn 600 văn bản còn hiệu lực, thuộc lĩnh vực quản lý của bộ. Đây là cơ sở quan trọng để xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm giữa các cấp chính quyền trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước của Bộ KH&CN

Về phân định thẩm quyền, phân cấp, phân quyền đối với các nhiệm vụ quản lý nhà nước, Bộ KH&CN đã tiến hành rà soát tổng số là 229 nhiệm vụ. Trong đó, phân định thẩm quyền của cấp huyện là có 6 nhiệm vụ, trong đó một nhiệm vụ sẽ từ cấp huyện chuyển đến cấp tỉnh, 5 nhiệm vụ còn lại chuyển từ cấp huyện xuống cấp xã.

Có 117/223 nhiệm vụ, tức là chiếm khoảng 52,5%, Bộ KH&CN sẽ phân cấp, phân quyền cho cấp tỉnh.

Để thể chế hóa kết quả rà soát và bảo đảm cơ sở pháp lý cho việc triển khai thực hiện, Bộ KH&CN đã trình Chính phủ ban hành 2 Nghị định: Nghị định số 132 là về phân định thẩm quyền và Nghị định số 133 là về phân quyền, phân cấp.

Về phân định thẩm quyền, chuyển một nhiệm vụ từ cấp huyện lên cấp tỉnh, thuộc lĩnh vực chuyển đổi số, liên quan đến việc hướng dẫn UBND cấp xã, các tổ chức, cá nhân tham gia quản lý đầu tư, ứng dụng công nghệ thông tin. Chuyển 5 nhiệm vụ từ cấp huyện xuống cấp xã về đo lường, quản lý chất lượng hàng hóa, quản lý về đầu tư công nghệ thông tin và cung cấp thông tin.

Về phân cấp, phân quyền, Bộ KH&CN đã thực hiện phân quyền, phân cấp 117 nhiệm vụ từ bộ về tỉnh. Trong đó, 78 nhiệm vụ đã phân cấp, phân quyền tại Nghị định 133 và 39 nhiệm vụ sẽ tiếp tục phân quyền, phân cấp tại các luật, nghị định, thông tư sắp ban hành, liên quan đến một số luật mới sẽ được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9 đang diễn ra.

5 nhóm giải pháp để vận hành chính quyền số hiệu quả

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nhấn mạnh, giao nhiều việc cho cấp xã thì phải cho cấp xã thêm nhiều công cụ hỗ trợ hơn; đồng thời nêu 5 nhóm giải pháp trọng tâm mà địa phương cần triển khai để việc tổ chức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp đạt hiệu quả.

Một là, tiếp tục hoàn thiện hạ tầng số, nền tảng số, dữ liệu số và bảo đảm kết nối liên thông giữa các cấp chính quyền từ trung ương đến địa phương; xây dựng và khai thác hiệu quả các cơ sở dữ liệu.

Hai là, đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo và công nghệ số vào công tác quản lý, điều hành và phục vụ người dân, doanh nghiệp và ưu tiên triển khai các loại trợ lý ảo, chatbot AI trên các nền tảng dịch vụ công và ứng dụng AI vào phân tích dữ liệu lớn phục vụ đánh giá, dự báo, cảnh báo và hỗ trợ điều hành hoạt động của chính quyền; thúc đẩy dịch vụ công trực tuyến toàn trình đạt mục tiêu mà Chính phủ đã giao cho các tỉnh là đến hết năm 2025, 70% hồ sơ dịch vụ công của người dân và doanh nghiệp phải được xử lý trực tuyến toàn trình.

Ba là, phối hợp xây dựng hệ thống kiểm tra, giám sát, đánh giá và hậu kiểm trực tuyến đối với các nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền để bảo đảm minh bạch, kịp thời phát hiện, xử lý các vướng mắc. Các tỉnh xây dựng các trung tâm điều hành thông minh và kết nối trực tuyến với hệ thống giám sát của Bộ KH&CN.

Bốn là, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng, kỹ năng số và năng lực quản lý dựa trên công nghệ số cho đội ngũ cán bộ, công chức địa phương, nhất là ở các lĩnh vực chuyên sâu và nhiệm vụ mới được phân cấp. Triển khai các giải pháp thu hút nhân lực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số chất lượng cao cho địa phương.

Năm là, Bộ KH&CN đã có văn bản gửi các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thông tin về đường dây nóng để kịp thời tiếp nhận hướng dẫn giải đáp các khó khăn, vướng mắc, đề xuất kiến nghị của các cơ quan, đơn vị địa phương trong lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Bộ KH&CN.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh việc thực hiện mô hình chính quyền hai cấp gắn với đổi mới quản trị quốc gia, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số và đặc biệt là trí tuệ nhân tạo là yêu cầu tất yếu, đồng thời là giải pháp rất quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt.

Đáng chú ý, tại Hội nghị, hai tập đoàn công nghệ lớn là VNPT và Viettel đã trình bày 2 ứng dụng AI điển hình. Trong đó, VNPT giới thiệu về dùng AI hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến; Viettel trình bày trợ lý AI hỗ trợ cán bộ, công chức cấp xã tra cứu, hỏi đáp, hướng dẫn vận hành chính quyền hai cấp.