Bộ Tài chính: Sẽ điều chỉnh thuế TNCN có lộ trình, sát thực tiễn

Việc điều chỉnh chính sách thuế thu nhập cá nhân (TNCN) liên quan đến chứng khoán, cổ tức hay nền tảng số phải dựa trên dữ liệu đầy đủ, phù hợp thực tiễn và theo hướng minh bạch, dễ hiểu, dễ thực hiện. Mỗi chính sách cần được cân nhắc kỹ tác động đa chiều, đồng thời phải cập nhật để bắt kịp thay đổi của xã hội và xu thế toàn cầu hóa.

Lấy ý kiến, nghiên cứu kỹ lưỡng lộ trình áp thuế

Tại cuộc họp với các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp chứng khoán, bất động sản về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), do Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc chủ trì, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết: Bộ Tài chính đang rà soát toàn diện để xây dựng lộ trình điều chỉnh chính sách TNCN trong 5 năm tới, phù hợp thực tiễn, công bằng, hiệu quả hơn và đảm bảo đúng quy định pháp luật hiện hành.

Thứ trưởng Cao Anh Tuấn khẳng định, một trong những nhiệm vụ trọng tâm hiện nay là hoàn thiện cơ sở dữ liệu về thu nhập và người nộp thuế. Việc này giúp chính sách thuế được xây dựng chính xác và công bằng hơn trong thời gian tới. Đặc biệt, chính sách điều chỉnh thuế TNCN trong giai đoạn tới đang được nghiên cứu kỹ lưỡng, các phương án cụ thể sẽ được tổng hợp để báo cáo Chính phủ.

Đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán, lãnh đạo Bộ Tài chính cho hay, hiện đang áp dụng mức thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng, thu theo từng lần giao dịch. Đây là cách thức được thiết kế nhằm đơn giản hóa thủ tục và thuận tiện cho nhà đầu tư cá nhân.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy có những cá nhân đầu tư dài hạn hoặc có thu nhập biến động theo chu kỳ có thể phát sinh lỗ nhưng không được hoàn thuế nếu không quyết toán. Do đó, Bộ Tài chính đang nghiên cứu phương án cho phép cá nhân lựa chọn quyết toán vào cuối năm nhằm phản ánh đúng thu nhập thực tế, đảm bảo tính công bằng.

Lãnh đạo Bộ Tài chính cũng thẳng thắn cho rằng, quy trình quyết toán và hoàn thuế hiện nay cần tiến hành thuận tiện hơn, đặc biệt trong một số trường hợp phát sinh.

Thuế bất động sản và chứng khoán: Rà soát điều chỉnh sát thực tế

Đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn cho biết, Bộ Tài chính đang tiếp tục rà soát và đề xuất sửa đổi chính sách theo hướng sát với thực tế, đảm bảo ổn định thị trường và phù hợp thông lệ quốc tế.

Liên quan đến cổ tức, Thứ trưởng phân tích: Trường hợp chia cổ tức bằng cổ phiếu, thuế TNCN không phát sinh tại thời điểm chia mà sẽ được tính khi cá nhân chuyển nhượng số cổ phiếu đó, theo thuế suất 0,1% trên giá chuyển nhượng

Thứ trưởng Cao Anh Tuấn lưu ý về trường hợp cá nhân hiện phải nộp thuế ngay khi nhận thu nhập, trong khi doanh nghiệp lại được quyết toán vào cuối năm. Điều này dẫn đến một số bất cập, đặc biệt là trong trường hợp các cá nhân bị lỗ hoặc chênh lệch nhỏ. Bộ đang nghiên cứu phương án xử lý để hài hòa hơn giữa cá nhân và tổ chức.

Về chính sách thuế đối với các cá nhân làm nội dung số, mạng xã hội, Thứ trưởng Cao Anh Tuấn cho biết, một dự thảo đang đề xuất cho phép cá nhân làm nội dung số được khấu trừ chi phí hợp lý tối đa 4 triệu đồng/tháng trước khi tính thuế, để phản ánh đúng chi phí thực tế phát sinh.

Bên cạnh đó, Bộ cũng đang rà soát các khoản trợ cấp để xác định rõ loại nào được tính là chi phí hợp lý. Những nội dung này được giao Chính phủ quy định chi tiết theo Luật sửa đổi năm 2023.

"Bộ Tài chính sẽ tiếp tục lấy ý kiến các bên liên quan và cân nhắc kỹ tác động thực tế để xác định nên quy định trong luật hay chỉ dừng ở cấp chính sách", Thứ trưởng Cao Anh Tuấn nói.

Điều chỉnh giảm trừ gia cảnh: Đề xuất phương án ngay trong năm

Về chính sách giảm trừ gia cảnh, Thứ trưởng cho biết Bộ Tài chính đang trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh mức giảm trừ. Lý do là chỉ số giá tiêu dùng (CPI) lũy kế từ kỳ điều chỉnh gần nhất đã gần chạm ngưỡng 20% - mức quy định tại Luật hiện hành để kích hoạt điều chỉnh, nên Bộ chủ động trình phương án điều chỉnh ngay trong năm nay.

Thứ trưởng Cao Anh Tuấn cho hay, trong dự thảo, Bộ Tài chính đang tính toán các phương án tăng mức giảm trừ gia cảnh, đồng thời, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh tính theo bình quân cả nước sẽ có lợi hơn cho người dân ở các tỉnh nghèo, vùng sâu vùng xa. Tuy nhiên, việc này cần đảm bảo công bằng, tránh ảnh hưởng đột ngột đến nguồn thu ngân sách.

Lãnh đạo Bộ Tài chính ghi nhận sự tham gia đóng góp của các đại biểu, doanh nghiệp và chuyên gia. Ông Cao Anh Tuấn cho biết nhiều nội dung đang được lấy ý kiến và một số phương án đã được trình Chính phủ để xin ý kiến, tiếp tục hoàn thiện chính sách.

Cụ thể, đối với bất động sản, Thứ trưởng cho rằng thuế hiện áp dụng tính trên giá chuyển nhượng, không phản ánh đúng bản chất thu trên chênh lệch như mục tiêu ban đầu. Do đó, Bộ đang xem xét các phương án điều chỉnh để đảm bảo minh bạch, công bằng hơn.

Một số ý kiến đề xuất miễn thuế cho chủ lao động trong chi trả bảo trợ xã hội, nhưng Thứ trưởng Cao Anh Tuấn giải đáp rõ là doanh nghiệp chỉ được tính khoản này là chi phí hợp lý được trừ, chứ không miễn thuế. Các quy định chi tiết sẽ do Chính phủ hướng dẫn.

Thứ trưởng Cao Anh Tuấn nhấn mạnh: Luật thuế TNCN ban hành từ năm 2007, áp dụng từ năm 2009, đến nay đã hơn 15 năm. Vì vậy, việc rà soát và sửa đổi là cần thiết nhằm bắt kịp biến động thực tế. Bộ Tài chính đang tính toán lộ trình điều chỉnh phù hợp, có thể kéo dài trong 5 năm tới.

"Việc thu thuế phải đảm bảo đúng bản chất thu nhập, phù hợp thực tiễn và thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý đặc thù của Việt Nam và sự biến động nhanh của các thị trường như bất động sản, chứng khoán, nền tảng số. Bộ Tài chính sẽ tiếp tục lắng nghe ý kiến từ doanh nghiệp, hiệp hội, địa phương và chuyên gia để xây dựng chính sách công bằng, minh bạch, đồng thời góp phần ổn định kinh tế và tăng thu ngân sách một cách bền vững", Thứ trưởng Bộ Tài chính khẳng định.

Các doanh nghiệp bất động sản, chứng khoán đánh giá cao sự cầu thị tiếp thu ý kiến của cơ quan soạn thảo. Trong đó, việc điều chỉnh dự thảo, giữ tùy chọn cho nhà đầu tư lựa chọn tính thuế theo tỷ lệ 0,1% trên giá trị giao dịch hoặc 20% trên thu nhập ròng nếu chứng minh được chi phí, sẽ được xem là một điểm mở linh hoạt.

Doanh nghiệp đồng tình với chủ trương dài hạn của Bộ Tài chính trong việc cải thiện hệ thống dữ liệu và hướng tới đánh thuế trên lợi nhuận thực tế.

Tuy nhiên, việc chưa áp dụng ngay mà có lộ trình, chờ hoàn thiện hạ tầng dữ liệu là quyết định đúng đắn.