Bộ Công Thương phải luôn là lá cờ đầu trên mặt trận kinh tế, điểm tựa cho doanh nghiệp

Bộ Công Thương cần tiếp tục giữ vững vai trò là cơ quan quản lý nhà nước chủ lực về công nghiệp và thương mại, "lá cờ đầu" trên mặt trận kinh tế, là điểm tựa vững chắc cho các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp.

Sáng 16/7, đồng chí Bùi Thanh Sơn, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao dự và phát biểu chỉ đạo Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Công Thương lần thứ I nhiệm kỳ 2025-2030.

Cùng dự Đại hội có đồng chí Phạm Tất Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương.

Về phía Bộ Công Thương có Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, các ủy viên Ban Thường vụ, ủy viên Ban Chấp hành cùng 250 đại biểu ưu tú đại diện cho 2.671 đảng viên của 38 tổ chức đảng trực thuộc Đảng bộ Bộ Công Thương.

Với phương châm: "Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đổi mới - Phát triển", Đại hội Đảng bộ Bộ Công Thương nhiệm kỳ 2025-2030 có nhiệm vụ tổng kết, đánh giá khách quan, toàn diện kết quả lãnh đạo, chỉ đạo và việc thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Bộ Công Thương nhiệm kỳ 2020-2025; rút ra các bài học kinh nghiệm và quyết định phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp mang tính đột phá để lãnh đạo, chỉ đạo ngành công thương tiếp tục thực hiện thành công các nhiệm vụ trong nhiệm kỳ tới.

Phát biểu chỉ đạo Đại hội, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đánh giá cao Đảng bộ Bộ Công Thương đã chủ động, sớm tổ chức thành công đại hội ở 38 đảng bộ, chi bộ trực thuộc.

Báo cáo chính trị và các văn kiện đã được chuẩn bị bài bản, công phu, thể hiện trách nhiệm cao và tâm huyết của toàn thể cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ; nghiêm túc tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, phản ánh toàn diện, sát, đúng những kết quả, thành tích rất đáng tự hào của ngành; thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong nhiệm kỳ vừa qua; xác định rõ phương hướng, nhiệm vụ trong nhiệm kỳ tới.

Phó Thủ tướng đánh giá: 5 năm qua, tình hình thế giới và khu vực trải qua nhiều biến động sâu sắc, tác động trực tiếp đến an ninh và phát triển của nước ta. Có thể kể đến đại dịch COVID-19, các cuộc chiến tranh, xung đột, căng thẳng thuế quan, thương mại làm gián đoạn chuỗi cung ứng, sản xuất và vận tải toàn cầu, gây ra nhiều bất lợi cho nền kinh tế có độ mở cao hàng đầu thế giới như Việt Nam.

Trong bối cảnh đó, đất nước đã vững bước vượt qua những khó khăn thử thách. Kinh tế - xã hội tiếp tục phát triển tích cực với nhiều điểm sáng; hoàn thành toàn bộ 15/15 chỉ tiêu đề ra (năm 2024). Tăng trưởng GDP đạt 7,09% năm 2024 và 7,52% trong 6 tháng đầu năm 2025, mức cao nhất trong giai đoạn 2011-2025.

Đảng và Chính phủ quyết liệt thực hiện nhiều chính sách và giải pháp đồng bộ, nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng trên 8% năm 2025 và 2 con số trong những năm tiếp theo.

Nhiều thành tích đột phá, kỳ tích được thiết lập

Trong thành tích chung đó, ngành công thương đã dồn sức, đồng lòng, chủ động, sáng tạo, đột phá để góp phần "chuyển đổi trạng thái", đóng góp toàn diện vào kết quả phát triển kinh tế - xã hội, thể hiện ở những mặt sau:

Thứ nhất, Bộ Công Thương đã có thành tích đột phá trong công tác tham mưu chính sách với hàng loạt luật, nghị định, thông tư được sửa đổi bổ sung và ban hành mới, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng và công nghiệp.

Trong giai đoạn 2021-2025, Bộ đã chủ trì xây dựng, ban hành trên 250 văn bản pháp luật và hơn 20 chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển các ngành, lĩnh vực trọng yếu, nổi bật như: Luật Hóa chất (sửa đổi), Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả (sửa đổi), Nghị định 80 về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo với khách hàng sử dụng điện lớn, Nghị định 135 về cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ; xây dựng dự thảo nghị định mới về kinh doanh xăng dầu…

Những kết quả trên có tầm quan trọng và ý nghĩa chiến lược, góp phần tạo điều kiện thuận lợi, tạo đột phá về thể chế để thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, mở ra không gian phát triển mới cho đất nước, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.

Thứ hai, việc thực hiện quy hoạch và phát triển mạng lưới điện và năng lượng quốc gia đạt được nhiều thành tích, tiến bộ vượt bậc. Nổi bật là "kỳ tích" đường dây 500 kV mạch 3 được hoàn thành với nhiều "kỷ lục" về thời gian thi công, khối lượng công việc, huy động nguồn lực, giải quyết vướng mắc; tái khởi động chương trình phát triển điện hạt nhân và dự án điện hạt nhân Ninh Thuận; tháo gỡ khó khăn cho các dự án lớn về năng lượng tái tạo. Ngành dầu khí vượt ngưỡng 1 triệu tỷ đồng doanh thu (năm 2024); phát triển chuỗi dự án dầu khí và điện gió ngoài khơi cùng nhiều công trình năng lượng trọng điểm.

Bộ Công Thương đã phấn đấu "hơn 100% sức lực", tham mưu Chính phủ trình Quốc hội khoá XV để thông qua Luật Điện lực sửa đổi chỉ trong một kỳ họp với tỷ lệ tán thành cao (91,65%); thực hiện tách Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia ra khỏi Tập đoàn Điện lực Việt Nam, giúp đổi mới căn bản cơ chế vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia. Có thể nói, đây là bước đột phá quan trọng trong tháo gỡ điểm nghẽn thể chế, khơi thông vướng mắc, thu hút đầu tư, phát triển ngành điện đáp ứng mục tiêu tăng trưởng hai con số trong kỷ nguyên mới.

Thứ ba, với vai trò điều tiết, dẫn dắt của Bộ Công Thương, xuất nhập khẩu tiếp tục phát huy vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đóng góp chủ lực vào tăng trưởng kinh tế. Năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 786,29 tỷ USD, tiến gần tới mốc lịch sử 800 tỷ USD, cao nhất từ trước tới nay; đáng chú ý ta xuất siêu năm thứ 9 liên tục với mức thặng dư gần 25 tỷ USD.

Trước những biến động của kinh tế thế giới do tác động của căng thẳng thuế quan, bảo hộ, Bộ Công Thương đã chủ động "đi trước mở đường", phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành nghiên cứu, tạo đột phá trong việc khai mở thị trường tiềm năng lớn ở Trung Đông, châu Phi, Nam Âu và thị trường Halal, với việc đàm phán, ký kết thành công Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - UAE, nâng tổng số FTA đã ký kết và đang triển khai lên 17, tạo dư địa thuận lợi để mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, thu hút các nguồn lực cho phát triển.

Ngành công thương tiếp tục chú trọng đổi mới mạnh mẽ công tác xúc tiến thương mại theo hướng đẩy nhanh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và bền vững, gắn kết chặt chẽ với nhu cầu của địa phương, doanh nghiệp, ngành hàng; nâng giá trị thương hiệu quốc gia của Việt Nam lần đầu vượt mốc 500 tỷ USD, xếp hạng 32 thế giới năm 2024.

Công tác phòng vệ thương mại đã xử lý thành công hầu hết các vụ việc lớn, bảo vệ hàng hóa Việt Nam trên hành trình vươn ra thế giới.

Thứ tư, thị trường trong nước tiếp tục đà tăng trưởng vững chắc ở mức 9% với điểm sáng là thương mại điện tử vượt mốc 25 tỷ USD năm 2024, tăng trưởng 22% so với năm 2023, chiếm 9% tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng và 2/3 giá trị kinh tế số Việt Nam, giúp Việt Nam giữ vững vị trí trong Nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới. Các cân đối lớn được bảo đảm, cung cầu thị trường ổn định sau 15 năm triển khai Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam.

Thứ năm, công nghiệp có bước phục hồi mạnh mẽ, tăng trưởng ngoạn mục 8,4%, trong đó ngành chế biến chế tạo tăng gần 10% năm 2024 (so với năm 2023 chỉ dưới 1%), tạo động lực đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế.

Công nghiệp tiếp tục thể hiện vai trò then chốt, chiếm trên 30% GDP, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm khoảng 80%, giúp Việt Nam khẳng định vị thế là mắt xích trung tâm của sản xuất khu vực.

Thứ sáu, với phương châm "đi vững, đi đều" cả 2 mặt công tác chuyên môn và xây dựng Đảng, Đảng bộ Bộ Công Thương đã đạt nhiều kết quả tích cực trong đổi mới phương thức lãnh đạo của các cấp ủy đảng.

Bộ Công Thương cũng là cơ quan quyết liệt thực hiện "tinh, gọn, mạnh" bộ máy; đề xuất tinh giản gần 18% số đầu mối đơn vị thuộc Bộ và nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả bộ máy từ bên trong; sớm kiện toàn tổ chức đảng trong toàn Đảng bộ.

Thay mặt Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhiệt liệt biểu dương những nỗ lực to lớn và thành tích đáng khích lệ của Đảng bộ Bộ Công Thương trong nhiệm kỳ 2020-2025.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Phó Thủ tướng cũng đánh giá cao Bộ Công Thương đã thẳng thắn nhìn nhận những mặt còn bất cập, hạn chế của ngành, như chưa kịp thời trong việc cụ thể hóa và tổ chức thực hiện các nghị quyết, chỉ đạo của cấp trên; vẫn còn một bộ phận cán bộ, đảng viên ở một số đảng bộ, chi bộ trực thuộc chưa thể hiện tính tiên phong, gương mẫu; vẫn còn những điểm nghẽn trong thể chế, quy hoạch, quản trị, chuyển đổi số; còn hạn chế về hiệu quả tổ chức thực thi, về chất lượng, năng lực của đội ngũ cán bộ.

Bên cạnh đó, xuất khẩu còn phụ thuộc lớn, kéo dài vào khu vực FDI và một số thị trường; tỷ lệ nội địa hóa thấp. Công tác quản lý thị trường vẫn còn kẽ hở khi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng diễn biến phức tạp.

Về định hướng trong thời gian tới, Phó Thủ tướng nêu rõ tình hình thế giới sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, hàm chứa cả thời cơ, vận hội mới, đi đôi với thách thức, khó khăn.

Trong khi đó, đất nước ta đang bước vào những tháng cuối cùng để hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ của Đại hội XIII, tạo đà vững chắc để triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng XIV, bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Đưa Việt Nam thuộc nhóm dẫn đầu trong ASEAN về năng lực cạnh tranh

Với bối cảnh trên, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Công Thương cần tiếp tục giữ vững vai trò là cơ quan quản lý nhà nước chủ lực về công nghiệp và thương mại, "lá cờ đầu" trên mặt trận kinh tế, là điểm tựa vững chắc cho các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp; là người bạn đồng hành tin cậy và truyền cảm hứng tích cực cho đội ngũ doanh nhân; ngành công thương cần tiếp tục phát huy vai trò là lực lượng mạnh trong hành trình đưa dân tộc phát triển hùng cường, thịnh vượng, tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Một là, tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện các nhiệm vụ chính trị trong quản lý nhà nước của ngành, tổ chức thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội Đảng XIV (ngay sau khi được thông qua); phấn đấu hoàn thành tốt các mục tiêu, đạt và vượt các chỉ tiêu được Quốc hội, Chính phủ giao, góp phần đưa Việt Nam cơ bản trở thành nước công nghiệp hiện đại, có thu nhập trung bình cao vào năm 2030, có năng lực cạnh tranh thuộc nhóm dẫn đầu ASEAN, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, duy trì vị thế top 20 về xuất khẩu và top 30 về thị trường bán lẻ toàn cầu, đảm bảo cân đối cung-cầu hàng hóa, năng lượng; phát triển hạ tầng năng lượng, thương mại, logistics hiện đại, tiệm cận nhóm đầu ASEAN.

Đồng thời, tập trung triển khai tốt 4 quy hoạch trọng điểm quốc gia của ngành trong giai đoạn tới, gồm: Quy hoạch năng lượng, quy hoạch điện, quy hoạch hạ tầng dự trữ xăng dầu khí đốt quốc gia và quy hoạch thăm dò khai thác khoáng sản, với khoảng 50.000 dự án và tổng mức đầu tư lên tới hàng triệu tỷ đồng).

Hai là, định hình một tầm nhìn mới trong thời đại mới, quyết tâm đổi mới tư duy, xác lập bản sắc kinh tế mới dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Bộ Công Thương cần giữ vai trò tiên phong trong chủ động khai thác các động lực tăng trưởng mới, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo.

Đẩy mạnh tái cơ cấu ngành công nghiệp theo hướng công nghệ cao, thân thiện môi trường, phát triển công nghiệp nền tảng (vật liệu mới, cơ khí chính xác, hóa chất cơ bản…).

Triển khai mạnh mẽ chuyển đổi số trong lĩnh vực công nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận công nghệ mới. Phát triển các ngành công nghiệp chiến lược phục vụ xuất khẩu và chuỗi giá trị toàn cầu, như ô tô điện, chip bán dẫn, thiết bị năng lượng tái tạo, dệt may bền vững…

Ba là, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và phát triển bền vững thị trường năng lượng. Thực hiện tốt Quy hoạch điện VIII, đẩy mạnh phát triển năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời, hydro xanh…), bảo đảm cân bằng giữa an ninh năng lượng và mục tiêu giảm phát thải. Cơ cấu lại thị trường điện cạnh tranh minh bạch, tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

Bốn là, phát triển thương mại hiện đại, bền vững, gắn với xuất khẩu giá trị cao, chủ động thích ứng với điều chỉnh chính sách của các nước lớn về thuế quan. Đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm chế biến, chế tạo có giá trị gia tăng cao, giảm dần phụ thuộc vào nguyên liệu thô và gia công.

Mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu thông qua việc tận dụng hiệu quả các FTA, nhất là các FTA thế hệ mới và thúc đẩy đàm phán, ký kết các FTA mới, trong đó có các đối tác GCC, Mercosur; đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kết nối với các thị trường tiềm năng ở Trung Đông, châu Phi, Mỹ Latinh, Trung Á, Trung Đông Âu, thị trường Halal. Phát triển thương mại điện tử xuyên biên giới, hệ sinh thái logistics và thương mại số, phù hợp với xu thế chung của thế giới và khu vực.

Năm là, bảo vệ thị trường trong nước và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt. Phát triển mạnh thị trường nội địa, thúc đẩy phong trào "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" gắn với đổi mới mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Hoàn thiện hệ thống phòng vệ thương mại để bảo vệ sản xuất trong nước trước các hành vi, nguy cơ cạnh tranh không lành mạnh từ bên ngoài. Nâng cao năng lực điều tiết thị trường, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng.

Sáu là, đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế và thực hiện tốt các cam kết, thoả thuận thương mại quốc tế theo tinh thần Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Chủ động tham gia xây dựng "luật chơi" thương mại mới, bảo vệ lợi ích quốc gia trong đàm phán thương mại song phương, đa phương. Tăng cường phối hợp với các bộ, ngành trong thực thi cam kết FTA. Hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng cơ hội, vượt rào cản kỹ thuật và phi thuế quan khi xuất khẩu.

Bảy là, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, cải cách thể chế ngành công thương. Rà soát, sửa đổi hệ thống pháp luật ngành công thương phù hợp với yêu cầu chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, thương mại số. Nâng cao năng lực quản lý nhà nước, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ trong quản lý ngành. Phối hợp với các trường đại học, doanh nghiệp để đào tạo nhân lực có kỹ năng công nghệ cao phục vụ cho công nghiệp 4.0 và logistics thông minh.

Tám là, về công tác xây dựng Đảng, thực hiện hiệu quả quan điểm chỉ đạo "xây dựng Đảng là then chốt", trong đó: Tập trung xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh toàn diện trên các mặt chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức, cán bộ. Đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xây dựng Đảng về chính trị, coi trọng xây dựng Đảng về tư tưởng, tập trung xây dựng Đảng về đạo đức.

Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng, đảng viên. Tăng cường giáo dục, bồi dưỡng cán bộ, đảng viên có bản lĩnh chính trị vững vàng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến" "tự chuyển hóa".

Làm tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ, bảo vệ bí mật của Đảng và Nhà nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng.

Tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong việc cụ thể hóa và tổ chức thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng gắn với việc đổi mới mạnh mẽ, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng và phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về công tác dân vận; nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, quán triệt sâu sắc tinh thần phục vụ người dân của đội ngũ cán bộ, công chức trong thực thi công vụ.

Tập trung đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng trên cơ sở nắm vững 5 nguyên tắc tổ chức hoạt động và 5 phương thức lãnh đạo của Đảng, đặc biệt chú trọng việc nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là người đứng đầu.

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đề nghị, với tinh thần trách nhiệm cao nhất của người đảng viên, các đại biểu sẽ thảo luận dân chủ, đóng góp nhiều ý kiến sâu sắc, trí tuệ vào các văn kiện trình Đại hội toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, và các văn kiện trình Đại hội đại biểu Đảng bộ Chính phủ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030.

Phó Thủ tướng tin tưởng Đảng bộ Bộ Công Thương quyết tâm sẽ chung sức, đồng lòng, nỗ lực phấn đấu xây dựng ngành công thương vững mạnh toàn diện, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển đất nước đến năm 2030; vững vàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, vì hòa bình, độc lập, dân chủ, giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội.