Bát nháo bánh Trung thu không rõ nguồn gốc

Đến hẹn lại lên, dù còn hơn tháng nữa mới đến rằm Trung thu nhưng trên các chợ mạng, sàn thương mại điện tử, các cửa hàng tạp hóa, bánh trung thu đã được bày bán từ rất sớm. Bên cạnh những mặt hàng truyền thống, thì nhiều loại giá rẻ, không rõ nguồn gốc xuất xứ cũng được bán công khai, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm.

Bánh bán lẻ rẻ… như cho

Không khó để tìm mua được bánh trung thu trên chợ mạng cũng như trên các sàn thương mại điện tử khi có nhu cầu. Từ các loại bánh truyền thống cho đến các loại bánh tự làm thủ công, bánh nhập từ nước ngoài không nhãn mác, hướng dẫn sử dụng và hạn sử dụng. Chỉ cần một cú click chuột là khách hàng đã được đưa bánh đến tận nhà. Chính vì sự tiện lợi đó mà bánh trung thu được bán online nhiều hơn bởi sự đa dạng, tiện lợi, cần bất cứ loại gì cũng có.

Đăng nhập và gõ từ khóa “bánh trung thu”, ngay lập tức hiện ra hàng trăm tài khoản cá nhân và trang mạng rao bán bánh trung thu. Các loại bánh mini không rõ nguồn gốc xuất xứ được rao bán nhiều hơn và khách hàng cũng tìm mua nhiều hơn so với các loại truyền thống vì giá cả phải chăng. Cũng theo đánh giá của nhiều người bán hàng thì các loại bánh này cũng ngon hơn các vị truyền thống, đặc biệt là ăn không ngán. Theo quan sát của phóng viên, hầu hết các tài khoản rao bán bánh đều không đề cập đến cơ sở sản xuất mà chỉ ghi nhập khẩu từ Trung Quốc, hoặc Hongkong, Đài Loan (Trung Quốc).

Loại bánh được quảng cáo nhiều nhất là bánh trung thu nhân trứng chảy, hay còn gọi là “kim sa”. Theo những lời quảng cáo hoa mĩ thì đây là loại bánh 5 sao. “Với kết cấu vỏ bánh mềm mịn và nhân bánh vàng ươm tan chảy, cùng kỹ thuật “nướng 2 lần” độc quyền, bánh trung thu Lava Custard mỏng nhẹ, thơm lừng hương bơ Pháp quyến rũ. Vị bánh ngọt vừa đủ để từ người lớn tuổi hay trẻ con đều vừa miệng. Hộp bánh thiết kế sang trọng, đẹp mắt, hoa văn cầu kì và màu sắc tinh tế”, một tài khoản Đ.H quảng cáo. Người này cũng không quên tuyển cộng tác viên với chiết khấu cao. Tuy nhiên cùng loại bánh này nhưng mẫu mã, bao bì, giá cả mỗi nơi một khác, có nơi rao bán từ 50 nghìn đồng đến 60 nghìn đồng cho một chiếc bánh mini 100g và quảng cáo là hàng cao cấp. Có nơi rao bán chỉ hơn 20 nghìn đồng một chiếc, thậm chí còn chưa đến 10 nghìn đồng một chiếc bánh và cho rằng “đây là giá rất “hữu nghị” cho một hộp bánh sang trọng mà bình dân nhưng chất lượng thì tuyệt vời”. Đồng thời người bán không quên khẳng định “hàng đang rất “hot” bên nội địa Trung Quốc, nhập khẩu nguyên đai nguyên kiện, làm quà biếu quà tặng rất sang trọng, hoàn toàn đủ hóa đơn, giấy tờ”.

Khi phóng viên liên hệ hỏi mua từ một chủ tài khoản đang rao bán với giá 95 nghìn đồng 1 hộp 10 chiếc và thắc mắc giá rẻ hơn nhiều nơi, trong khi có nơi rao bán 350 nghìn đồng đến 600 nghìn đồng một hộp 8 chiếc thì người bán cho biết, do hàng đi máy bay và hàng đi đường bộ khác nhau, mẫu mã bao bì khác nhau. Hàng đi máy bay sẽ đắt hơn vì nhanh hơn, chi phí vận chuyển cao hơn, nhưng chất lượng thì gần như nhau nên “cứ hàng rẻ mà ngon thì mua cho hợp túi tiền”.

Bên cạnh loại bánh “kim sa” đang làm mưa làm gió thì bánh trung thu mini dành cho người ăn chay hay gọi là bánh “healthy” cũng được quảng bá rầm rộ. Một tài khoản T.H quảng cáo: “Bánh trung thu mini chay, hàng nội địa Trung xịn sò, không như bánh trung thu Việt Nam, không bị ngọt sắc, mềm dẻo. Nhân mix sẵn nhiều vị, đến trẻ em cũng mê”. Để thu hút người mua, nhiều người bán hàng còn cam kết, bánh “healthy” tự làm, không đường, không chất bảo quản, không phụ gia. Xuất xứ rõ ràng, nguyên liệu cao cấp, quy trình khép kín đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Quả thật những loại bánh chay này rất nhỏ gọn, màu sắc bắt mắt, thế nhưng nguồn gốc chất lượng thế nào thì không ai đảm bảo, tất cả chỉ được đảm bảo qua lời nói của người bán.

Không chỉ rầm rộ trên chợ mạng mà tại các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada… cũng có vô số gian hàng bán bánh trung thu. Từ bánh truyền thống, bánh cao cấp, bánh nội địa Trung cho đến các loại bánh thủ công. Không khó để tìm được những gian hàng bán giá cực rẻ chỉ 16 nghìn đồng cho một chiếc bánh nặng 200g.

Chị Lê Ngọc Yến, chủ một cơ sở làm bánh trung thu ở Hà Nội cho biết: “Chi phí nguyên liệu để làm ra một chiếc bánh trung thu 150g cũng phải 50-60 nghìn đồng một chiếc, lời lãi không được bao nhiêu. Không hiểu sao vẫn có những chiếc bánh giá rẻ chỉ 15 đến 20 nghìn đồng? Tôi cũng thường xuyên bị các đối tượng khác cắt ghép lấy hình ảnh bánh của cửa hàng nhưng lại rao bán với giá cực rẻ, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín của cửa hàng tôi”.

Hãy là nhà tiêu dùng thông thái!

Mỗi mùa trung thu đến, vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm luôn trở thành tâm điểm. Cục An toàn thực phẩm (ATTP), Bộ Y tế cũng đã có khuyến cáo khi lựa chọn và sử dụng bánh trung thu để đảm bảo an toàn thực phẩm, người tiêu dùng cần phải chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng: có tên của nhà sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, có hướng dẫn sử dụng, bảo quản… Sản phẩm phải ghi ngày sản xuất, thời hạn sử dụng và còn hạn sử dụng.

Sản phẩm được bày bán ở những địa điểm kinh doanh xác định, đáp ứng các yêu cầu về điều kiện kinh doanh thực phẩm như: có đủ trang thiết bị che đậy tránh bụi bẩn, mưa nắng, côn trùng xâm nhập; bảo quản đúng quy định trên nhãn sản phẩm của nhà sản xuất.

Người tiêu dùng cần sử dụng cảm quan để đánh giá bảo đảm sản phẩm không bị dập nát biến dạng, bao bì không rách nát, không có màu sắc khác thường, không bị thiu, ẩm mốc, hư hỏng và không có mùi khác lạ.Tuyệt đối không lựa chọn mua sản phẩm trôi nổi, không có nguồn gốc, hàng hết hạn sử dụng, bao bì rách nát, sản phẩm biến dạng, hàng lậu.Đặc biệt, rửa tay sạch trước khi cắt, chia bánh và trước khi ăn bánh.

Liên quan đến mặt hàng bánh trung thu, mới đây Cục trưởng Cục Quản lý thị trường (QLTT) thành phố Hà Nội Chu Xuân Kiên đã ban hành Kế hoạch công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý vi phạm hành chính trong dịp Tết Trung thu trên địa bàn thành phố năm 2023. Theo đó, kế hoạch này sẽ được triển khai trên địa bàn toàn thành phố từ ngày 29/8 đến hết ngày 30/9/2023.

Ngay trong những ngày đầu thực hiện, lực lượng chức năng đã phát hiện một số vụ việc buôn bán, kinh doanh bánh Trung thu nhập lậu. Cụ thể, ngày 21/8, Đội Quản lý thị trường số 22 phối hợp với Đội Cảnh sát kinh tế – Công an quận Bắc Từ Liêm kiểm tra địa điểm kinh doanh hàng hóa tại số 9 đường Thụy Phương, phường Đức Thắng (Bắc Từ Liêm).

Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng đã phát hiện cơ sở này đang kinh doanh 4.608 chiếc bánh Trung thu nhãn hiệu bibizan, 11 chiếc máy hút bụi cầm tay, toàn bộ hàng hoá do nước ngoài sản xuất là hàng nhập lậu, không xuất trình được hoá đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc.

Trong thời gian tới lực lượng QLTT Hà Nội sẽ tiếp tục triển khai Kế hoạch kiểm tra, kiểm soát, thị trường, xử lý vi phạm hành chính trong dịp Tết Trung thu năm 2023, với đối tượng, địa bàn kiểm tra là các tổ chức, cá nhân, siêu thị, trung tâm thương mại sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu bánh kẹo, bánh trung thu trên địa bàn thành phố. Các cá nhân, tổ chức, kinh doanh phụ gia thực phẩm; sản xuất, kinh doanh các nguyên liệu, bao bì tiếp xúc trực tiếp với sản phẩm bánh trung thu. Trong đó, chú trọng tập trung vào kiểm tra sản phẩm bánh trung thu và nguyên liệu, bao bì tiếp xúc trực tiếp với sản phẩm bánh trung thu tại các làng nghề truyền thống trên địa bàn các quận, huyện: Bắc Từ Liêm, Hoài Đức, Thanh Trì; khách sạn, nhà hàng có sản xuất, kinh doanh bánh trung thu…

Tuy nhiên để đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, tránh những nguy cơ ngộ độc thực phẩm xảy ra, quan trọng là ý thức, trách nhiệm của người tiêu dùng. Hãy là người tiêu dùng thông thái khi lựa chọn các mặt hàng có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, vừa đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, vừa tránh tiếp tay cho các đối tượng phạm tội, lợi dụng nhu cầu của người dân để trục lợi.