Trợ giúp pháp lý - Điểm tựa của người yếu thế

- Trợ giúp pháp lý (TGPL) là một chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước, nhằm cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người yếu thế. Thời gian qua, hoạt động TGPL trên địa bàn tỉnh ngày càng đi vào chiều sâu, góp phần bảo đảm quyền công dân và bình đẳng trước pháp luật.  

Theo Luật TGPL, các đối tượng được TGPL, gồm: người có công với cách mạng; hộ nghèo, cận nghèo; trẻ em; người dân tộc thiểu số cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi… 

Bà Lương Thị Hương Lan, Phó Giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước, Sở Tư pháp thông tin: Hằng năm, trung tâm xây dựng kế hoạch và triển khai hiệu quả công tác TGPL trên địa bàn tỉnh. Đồng thời chúng tôi tăng cường công tác truyền thông, tập huấn về TGPL. Đảm bảo 100% người dân thuộc diện được TGPL khi có yêu cầu được cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí.

Theo đó, công tác TGPL được thực hiện bằng 3 hình thức, gồm: tham gia tố tụng; tư vấn pháp luật; đại diện ngoài tố tụng. Chất lượng TGPL ngày càng được nâng lên, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người được TGPL. Đơn cử quý I/2025, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh thụ lý 70 vụ việc theo hình thức TGPL tham gia tố tụng, các vụ việc đang được thực hiện theo quy định của pháp luật.

Chị Nông Thị Trang, trợ giúp viên pháp lý, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh cho biết: Là trợ giúp viên pháp lý, tôi luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, thực hiện TGPL miễn phí cho các đối tượng theo quy định của Luật TGPL. Trong quá trình TGPL chúng tôi tăng cường tuyên truyền pháp luật, hướng dẫn người được TGPL thực hiện các quyền lợi, nghĩa vụ theo đúng quy định của pháp luật.    

Nổi bật trong công tác TGPL là việc những người yếu thế được trợ giúp viên pháp lý hoặc luật sư (ký hợp đồng TGPL với Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh) đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp trong tham gia tố tụng. 

Ông H.V.D, xã Tân Thành, huyện Cao Lộc chia sẻ: Tháng 11/2024, con trai tôi cùng nhóm bạn bị Tòa án nhân dân tỉnh xét xử về tội gây rối trật tự công cộng. Khi phạm tội cháu là trẻ vị thành niên, do đó được TGPL miễn phí. Tại phiên tòa, Viện kiểm sát nhân dân đề nghị xử phạt 2 năm 6 tháng tù đến 3 năm tù. Nhờ có trợ giúp viên pháp lý của Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh bào chữa, con tôi được giảm nhẹ hình phát xuống còn 1 năm tù cho hưởng án treo. Dù là TGPL miễn phí, nhưng trợ giúp viên rất tận tình, trách nhiệm, gia đình cũng được trợ giúp viên pháp lý tuyên truyền pháp luật, chúng tôi đã nhận thấy những sai trái trong quản lý, giáo dục con cái. Gia đình sẽ nâng cao trách nhiệm trong việc dậy bảo, quản lý, giáo dục để nâng cao nhận thức pháp luật cho con em mình, không để tái xảy ra tình trạng vi phạm pháp luật.

Cùng đó, để nâng cao nhận thức pháp luật về TGPL cho người dân, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã tăng cường thực hiện truyền thông về TGPL. Từ năm 2024 đến nay, trung tâm đã tổ chức trên 30 hội nghị truyền thông, tập huấn, chuyên đề về TGPL đến các xã, thôn, bản trên địa bàn tỉnh, với trên 4.000 người tham dự. Qua các hoạt động đã giúp đưa chính sách TGPL đến đông đảo người yếu thế, giúp họ hiểu được ý nghĩa nhân văn của chính sách và biết cách thức liên hệ để được TGPL khi có nhu cầu.

Ông Sái Văn Đông, Giám đốc Sở Tư pháp đánh giá: Những năm qua, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã luôn đoàn kết, nỗ lực hoàn thành đạt và vượt các chỉ tiêu, kế hoạch công tác hằng năm đề ra. Chất lượng công tác TGPL ngày càng được nâng cao, góp phần quan trọng bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Với kết quả đã đạt được, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh được cấp có thẩm quyền công nhận là tập thể lao động xuất sắc, tiêu biểu của Sở Tư pháp và trên địa bàn tỉnh.

Có thể khẳng định, TGPL là chính sách nhân văn dành cho những người yếu thế, là điểm tựa để người được TGPL tiếp cận với pháp luật, công lý. Công tác TGPL đã và đang đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các đối tượng thuộc diện được TGPL; góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật; bảo đảm công bằng xã hội, phòng ngừa, hạn chế tranh chấp và vi phạm pháp luật trên địa bàn tỉnh.