19 sáng kiến nông nghiệp được áp dụng trong sản xuất lúa gạo

19 sáng kiến nông nghiệp được áp dụng trong sản xuất lúa gạo, mang lại nhiều lợi ích sinh kế bền vững và thiết thực cho nhiều hộ gia đình Việt Nam.

Sáng 26/2, Viện Nghiên cứu Lúa Quốc tế (IRRI) và Ban Thường trực Đánh giá Tác động CGIAR (SPIA) phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Bộ NN&PTNT) tổ chức hội thảo "Đánh giá sự phổ biến và áp dụng các đổi mới sáng tạo của CGIAR trong nông nghiệp Việt Nam".

Theo báo cáo SPIA Việt Nam được đưa ra tại hội thảo, năm 2024, tỷ lệ áp dụng rộng rãi các sáng kiến CGIAR trong lĩnh vực nông nghiệp đem lại các lợi ích sinh kế bền vững và thiết thực cho 3,7 đến 3,9 triệu hộ gia đình Việt Nam. Đặc biệt, việc đưa các giống lúa chống biến đổi khí hậu vào sản xuất góp phần thúc đẩy quá trình hội nhập của Việt Nam vào thị trường lúa gạo toàn cầu.

Báo cáo xác định 19 sáng kiến nông nghiệp quan trọng được nông dân Việt Nam áp dụng trong sản xuất lúa gạo như xây dựng bản đồ rủi ro thiên tai và kế hoạch thích ứng với biến đổi khí hậu (CS-MAP), bản tin thời tiết nông vụ, tưới ngập khô xen kẽ (AWD)....

Tại hội thảo, các chuyên gia, các nhà hoạch định chính sách trao đổi xoay quanh nội dung lồng ghép hoạt động theo dõi việc triển khai các sáng kiến đổi mới vào hệ thống dữ liệu quốc gia; Tăng cường liên kết giữa công tác nghiên cứu và khuyến nông, đồng thời xây dựng các chính sách phù hợp để tăng cường thúc đẩy áp dụng các sáng kiến ở các khu vực có mức độ áp dụng còn thấp.

Tham gia vào các chương trình của CGIAR, từ năm 2013, thành phố Cần Thơ là một trong những địa phương đầu tiên áp dụng các quy trình kỹ thuật trong sản xuất lúa gạo như: “3 giảm, 3 tăng” (giảm giống gieo sạ, giảm lượng thuốc trừ sâu, giảm lượng phân đạm); “1 phải, 5 giảm” (phải sử dụng giống lúa xác nhận, giảm lượng giống gieo sạ, giảm lượng thuốc bảo vệ thực vật, giảm lượng phân đạm, giảm lượng nước, giảm thất thoát sau thu hoạch).

Các chương trình trên góp phần giảm chi phí sản xuất, tăng năng suất và chất lượng sản phẩm.

Đánh giá về tầm quan trọng của các đóng góp này, bà Phạm Thị Minh Hiếu, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Cần Thơ, cho biết: “Các thực hành trong sản xuất lúa gạo đã phát huy hiệu quả tich cực, giúp người trồng lúa tăng thu nhập 10-20%, giảm sử dụng phân bón 10-15%, giảm thuốc bảo vệ thực vật 20-30% và giảm phát thải khí nhà kính 40-50%”.

Trao đổi thêm về vấn đề này, ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho rằng, dù đạt được các kết quả nhất định, việc ứng dụng và nhân rộng tiến bộ khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo còn nhiều khó khăn thách thức.

Các thách thức có thể kể đến như kinh phí đầu tư cho nghiên cứu khoa học và công nghệ trong nông nghiệp còn thấp so với nhu cầu thực tiễn; Cơ chế, chính sách khuyến khích khoa học và công nghệ chưa đáp ứng nhu cầu của các tác nhân tham gia thị trường này....

Đặc biệt, vấn đề biến đổi khí hậu đang ngày càng rõ nét và gần đây là sự thay đổi lớn về cơ cấu tổ chức bộ máy của Việt Nam cũng đặt ra những thách thức rất lớn với khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Để giải quyết các khó khăn, thách thức đó, rất cần sự vào cuộc của tất cả các cấp các ngành và các địa phương, sự đồng hành, hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, trong đó có nhóm các Viện/Trung tâm nông nghiệp quốc tế CGIAR.